"Seçimler Gantz'ın mutsuz kariyerine son verecek; kurnaz Netanyahu güvenle ilerliyor"
İsrail’de iki yıl içinde gerçekleşen dördüncü genel seçimlerdeki akıl almaz düşüşü -şimdi neredeyse 2021 Mart ayı sonunda yapılması kesin olan- önceki üç turun iki kilit karakterinden birinin kısa ve mutsuz kariyerinin sonunu işaret ediyor gibi görünüyor.
Benny Gantz, Mart ayından sonra bir "acil durum" koalisyonunda Başbakan Benyamin Netanyahu ile ortak olmayı kabul ettiğinde, Mavi ve Beyaz ittifakının çoğunu - Yair Lapid'in Yesh Atid ve Moshe Ya'alon'un Telem gruplarını dehşete düşürdü ve onları muhalefete göndererek – dışlamıştı.
2020 seçimlerindeki sonuç getirmeyen oy, o seçimlerde 33 sandalye kazanan Mavi-Beyaz, Netanyahu'nun "rotasyon" anlaşmalarına rağmen Gantz'ın başbakanlığa gelmesini önlemek için farklı manevralarla Gantz'ı defalarca geri planda tutarak aşağıladı.
ABD Başkanı Donald Trump yönetimi bir dizi İsrail-Arap normalleştirme anlaşmasına aracılık ederken, Netanyahu, Gantz'ı Covid-19'a karşı devam eden savaşta hayal kırıklığına uğramış gözlemci statüsüne düşürdü.
Pazar akşamı yayınlanan bir kamuoyu yoklaması, Mavi ve Beyaz'ın şimdiye kadarki en düşük seviyede olduğunu, sadece beş sandalyeye doğru ilerlediğini, bir sonraki Knesset'te herhangi bir temsil için asgari eşiğin ancak biraz üzerinde olduğunu belli etti. Ve bu, sayısı gittikçe azalan milletvekillerinden birçoğunun, Netanyahu ile olan uzlaşma şartlarına açıkça isyan etmesinden önceydi. Açıklandığına göre Gantz, kendi partisinin adalet bakanı Avi Nissenkorn'un otoritesini korumak için bazı yetkilerini kısıtlamaya bile hazırdı. İşlevsiz koalisyon bu şekilde yaşıyor.
Gantz, son aylarda birkaç kez, siyasi kariyeri hızla sona ererse, İsrail'in yüksek çıkarları doğrultusunda karar vereceğini söyledi. Ve şüphesiz bunu da denedi. Ancak, Mavi ve Beyaz'ın tek birleştirici sözünü yerini getirmediğinde seçmenlerinin çoğunun desteğini kaybetti: Likud lideri (Netanyahu) yolsuzluk suçlamaları gölgesi altında olduğu sürece Netanyahu ile aynı hükümette oturmamalıydı. İsrail demokrasisini korumak için başka bir temel taahhüdü feda etmeye hazır olduğu için bu destek neredeyse hiçbir şeye yaramadı. Son birkaç gün içinde oluşacak uzlaşma şartları, İsrail yüksek mahkemesindeki savcıların yerinin de değişmesine sebep olacaktır. Bu değişiklikler, Netanyahu'ya, onu yargılayan ve bunu düşünen hiyerarşilerin kompozisyonuna da yeni bir konum kazandıracak.
Gantz, yalnızca siyasi açıdan silinmekle kalmıyor, aynı zamanda İsrail merkez solunun çoğu da siyaset sahnesinden silinecek. Mavi ve Beyaz, desteğinin çoğunu yelpazenin bu kısmından aldı, ancak kamuoyu yoklamaları birçok seçmenin oraya geri dönmediğini gösteriyor. Yerleşim yerleri ve Filistinlilerle ilgili konularda Netanyahu’nun haklarını savunan eski bir Likud bakanı olan Gideon Sa’ar hareketinin yeni simgesi: "Bibi (Netanyahu) hariç herkes."
2015 seçimlerinde, merkez-sol Ulusal Birlik (İşçi), Yesh Atid ve Meretz, başarısız bir kampanya olarak görülen Knesset’in 120 sandalyesinin 40'ını aralarında topladılar; son anketler Yesh Atid'e yaklaşık 16 sandalye ve Meretz'e 6 veya 7 sandalye veriyor; Bu Netanyahu koalisyonuna da katılan İşçi Partisi'nin siyasi haritadan silinip yok olacağı neredeyse kesin.
Ama eğer Gantz bitmişse, son üç seçimden sonra her adımda onu geride bırakan ve başbakanlık ofisinde kalmak için diş ile damak gibi olan Netanyahu'ya ne olacak?
Görünüşe bakılırsa, devam eden yönetime yönelik ana tehdit, onu iktidardan mahrum etmeye çok yaklaşan Mavi ve Beyaz ittifakı çöktü. Yeni oluşacak parlamento, İsrail sağı, onun siyasi yelpazenin bir parçası haline geldi. Bu yöneliş İsrail tarihindeki en sağcı yönetim olacak gibi görünüyor. Ve en güvenilir iki siyasi ortağı, ultra-Ortodoks partiler, Shas ve Birleşik Tora Yahudiliği, ona sıkı sıkıya bağlı kaldılar ve bunu yapmaya devam edecekleri konusunda da ısrar ediyorlar.
Ancak Netanyahu seçim gününü en azından biraz daha ertelemeyi tercih ederdi. Devlet imkanlarını siyasi manevralarına rehin olarak tuttu ve halkın çoğu, 2021 bütçesi hariç olmak üzere 2020'lerin bütçe harcamaları nedeniyle doğrudan etkilendi. Ekonomi Covid-19 yüzünden darmadağın durumda. Virüs bulaşma oranı yeniden yükseliyor ve önümüzdeki birkaç gün içinde başka bir pandemi sürecine girebiliriz. Ve Netanyahu, İsrail'in bu hafta kullanmaya başladığı milyonlarca aşı dozunun satın alınmasını güvence altına almadaki rolü için kişisel kredi talep edebiliyor. Seçmenler tekrar yeni bir pandemi süreci yaşamadan belki işler düzelir.
Hepsinden önemlisi, son rakibi Sa'ar'ı çevreleyen umut ve coşkunun dağılmasını beklemek isterdi. Sa’ar geçen hafta Knesset'ten yeni bir parti kurmak için istifa etti ve ana hedefini açıkladı: - tanıdık geliyor mu? – “Netanyahu'yu yerinden etmek.” Mevcut anketler, Yeni Umut'un 19-20 sandalye kazanma yoluna doğru ilerlerken, Netanyahu’nun Likud partisi ise 28 sandalyeyle ondan çok da fazla ileride olmadığını gösteriyor.
Mevcut anket rakamları tutarsa, yeni bir koalisyon için seçenek çok. Sa'ar, Naftali Bennett’in sağcı / Ortodoks Yamina, Avigdor Liberman’ın sağcı / laik Yisrael Beytenu ve Lapid’in merkezci Yesh Atid’le güçlerini birleştirseydi, Netanyahu’nun çoğunluk oluşturmasını imkansız hale getirebilirlerdi. Eğer Sa'ar’ın siyasetteki yeni yüz ivmesini sürdürebilirse. Ve sadece Sa'ar, Bennett ve Liberman - hepsi Netanyahu ile çalışma konusunda Gantz'dan çok daha fazla deneyime sahipler - Gantz'ın başaramadığı gibi ona karşı sağlam bir ittifakı devam ettirirse.
Netanyahu halkla tekrar yüzleşmek için acele etmedi ve siyasi yelpazenin kendi tarafında zorlu bir savaş yaşayabilir. Ancak rakibi Gantz, Knesset'in çoğu tarafından başbakan olarak tavsiye edilmesinden neredeyse dokuz ay sonra, basitçe şaşırtıcı bir düşüşle şimdi suçlu görünüyorsa, hiç kimse kurnaz Netanyahu'nun ileriye doğru yelken açmasına karşı iddiaya girmemelidir.
Netanyahu, Pazartesi gecesi İsrail'i sandık başına geri gönderdiği için bahtsız Gantz'ı suçlayarak, "Seçimi istemiyorduk ... ama bize seçimler dayatılırsa kazanırız." dedi.
Halkın bu "gereksiz seçimler" dediği şeyden ne kadar mutsuz olduğunu çok iyi biliyor. Onlardan sorumlu tutulma derecesi, seçimlerden tekrar galip çıkıp çıkmayacağı konusunda bir başka önemli faktör olacaktır.
//The Times of İsrail’de yayınlanan bu makale Abdullah Yiğit tarafından İsrailpost için tercüme ve redakte edilmiştir.